Sự Khác Biệt Của Nghi Thức Lễ Cưới Miền Bắc

Nghi thức đám cưới miền Bắc có những đặc điểm khác biệt so với các vùng miền khác. Cô dâu chú rể trước khi tiến tới hôn nhân cần tham khảo những lưu ý khi tổ chức tiệc cưới để tránh những điều kiêng kỵ.

Lễ dạm ngõ (chạm ngõ) ở miền Bắc

Lễ dạm ngõ là nghi lễ khởi đầu cho một loạt các nghi thức hôn nhân sau đó nên đây là nghi lễ quan trọng không thể bỏ qua trong các đám cưới truyền thống của người miền Bắc. Vì vậy, trước khi làm lễ chạm ngõ, nhà trai cũng phải chọn ngày đẹp để đến gặp gia đình nhà gái, khởi đầu suôn sẻ thì mọi việc tiếp theo mới trọn vẹn. Đây là lễ gặp mặt đầu tiên, chính thức của hai gia đình nhà trai, nhà gái và được xem là thủ tục cần thiết để “người lớn” thưa chuyện với nhau. Lễ vật trong ngày dạm ngõ đơn giản chỉ gồm chục trầu cau, chè, thuốc và bánh kẹo với số lượng chẵn.
 

Trầu cau là lễ vật không thể thiếu trong cưới hỏi

Thành phần tham dự trong ngày lễ dạm ngõ chỉ trong nội bộ gia đình 2 họ: cô dâu, chú rể, bố mẹ và anh chị em ruột của cô dâu chú rể.

Lễ ăn hỏi ở miền Bắc

Sau lễ chạm ngõ là đến lễ ăn hỏi. Đây là sự thông báo chính thức về việc hứa gả con cái giữa hai họ. Trong lễ ăn hỏi, các thủ tục: ăn hỏi, xin cưới và nạp tài được gộp luôn trong ngày này. Nhà trai sẽ mang tới nhà gái 30 chục trầu và tráp ăn hỏi.

Tráp ăn hỏi có thể gồm 5, 7, 9 hoặc 11 tráp nhưng phải là số lẻ và lễ vật trong các tráp phải là bội số của 2. Đồ lễ ăn hỏi không thể thiếu là bánh cốm, bánh su sê, mứt sen, chè, rượu, trầu cau, thuốc lá… và có thêm xôi, lợn quay.

Lễ cưới ở miền Bắc

Nếu hai gia đình không tổ chức tiệc chung tại khách sạn thì việc mời khách tới ăn uống, chúc mừng gia đình hai bên cô dâu chú rể thường diễn ra một ngày trước lễ cưới. Tiệc tại 2 bên gia đình thường là tiệc mặn. Nhiều nơi ở miền Bắc, chú rể phải có mặt trong ngày nhà gái mời khách. Một số gia đình, theo quan niệm và cẩn thận, tùy theo tuổi cô dâu tổ chúc đón dâu 2 lần. Vào ngày ăn hỏi, có thêm thủ tục xin dâu, cô dâu theo nhà trai về nhà và ở lại. Tới sáng sớm hôm sau thì tự ra về, không để ai biết và không ai nói gì. Như vậy là coi như đã qua một lần xuất giá.

Trong ngày giờ đẹp đã được chọn sẵn, chú rể sẽ cùng bố và đại diện nhà trai tới nhà gái để đón cô dâu về nhà (Ảnh minh họa)

Trong ngày giờ đẹp đã được chọn sẵn, chú rể sẽ cùng bố và đại diện nhà trai tới nhà gái, mang theo xe hoa, hoa cưới để đón cô dâu về nhà. Nhà trai và nhà gái giới thiệu thành phần tham dự, rồi nhà trai trao trầu xin dâu cho nhà gái, xin phép cho chú rể lên phòng đón cô dâu. Cô dâu chú rể làm lễ gia tiên tại nhà gái. Sau cùng nhà trai xin phép được đưa cô dâu mới về nhà chồng. Đại diện nhà gái cũng phát biểu đồng ý cho nhà trai đón cô dâu. Khi cô dâu về nhà chồng, lễ gia tiên cũng được thực hiện ở nhà trai. Sau đó, lễ cưới sẽ được tổ chức tại nhà trai với các bài phát biểu của hai bên đại diện gia đình.

Lễ lại mặt

Sau lễ cưới, cô dâu chú rể phải thực hiện lễ lại mặt. Thời gian đôi vợ chồng mới cưới về lại mặt nhà gái thường là ngay sau ngày cưới. Tuy nhiên, thời gian này còn tùy thuộc vào điều kiện công việc của cô dâu chú rể và khoảng cách địa lý giữa hai nhà. Thông thường, cô dâu chú rể về nhà ngoại tiến hành nghi lễ này vào buổi sáng. Đồ lễ gia đình nhà trai chuẩn bị là gà trống và gạo nếp hoặc đơn giản hơn là bánh kẹo, rượu thuốc để đôi vợ chồng trẻ mang về nhà ngoại. Và cô dâu chú rể sẽ ở lại ăn cơm cùng bố mẹ vợ.

Những kiêng kỵ trong ngày cưới

1. Kiêng ngày - giờ xấu

Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, ngày - giờ cũng là yếu tố được đặt ra đầu tiên. Và đám cưới cũng không phải ngoại lệ. Dù là lễ ăn hỏi, rước dâu, hay là chạm ngõ, việc xem giờ tốt, ngày tốt cũng là điều rất cần thiết. Theo quan niệm của người Việt, nếu cưới hỏi vào những ngày có sao Cô thần, Quả Tú... cô dâu sẽ cô quạnh suốt đời. Đặc biệt, cũng nên kiêng kỵ cưới vào năm Kim Lâu tức là năm mà cô dâu có số tuổi với đuôi là 1, 3, 6, 8 để tránh những rủi ro trong quan hệ vợ chồng như hôn nhân tan vỡ, con cái hiếm muộn, khó nuôi,….

Trong đám cưới, không những phải chọn ngày cưới đẹp mà còn phải chọn kỹ lưỡng giờ chú rể xuất phát đón dâu, giờ đẹp để đón cô dâu tại nhà cô dâu, giờ đẹp để vào nhà chú rể để sau này hai vợ chồng sống hạnh phúc, gặp nhiều may mắn, ăn ra, làm nên.

2. Không tổ chức đám cưới khi nhà đang có tang

Thông thường, đám cưới sẽ không bị hoãn lại khi nhà cô dâu hoặc chú rể đang có tang hoặc vừa có tang xong. Theo phong tục, phận làm con phải để tang cha mẹ 3 năm, cháu để tang ông bà 1 năm. Việc kiêng kỵ này nhằm tránh mang lại những điều kém may mắn, bất lợi cho đôi uyên ương sau này.

3. Mẹ đẻ không nên đưa con gái về nhà chồng

Thông thường, sau khi gia đình nhà trai làm lễ đón dâu, cô dâu mới sẽ theo chồng về nhà. Lúc này, mẹ đẻ không được đưa con gái về nhà chồng mà chỉ có bố cô dâu, cùng các bậc cao tuổi trong nhà đưa con gái lên đường về làm dâu. Vì theo quan niệm, người ta sợ cô dâu bịn rịn đòi bỏ về nhà theo mẹ đẻ đồng thời sợ con dâu và mẹ đẻ tạo nên thế lực mạnh lấn át mẹ chồng.

4. Cô dâu không được xuất hiện cho đến khi chú rể vào đón

Vào ngày đón dâu, cô dâu sẽ phải ngồi trong phòng, đóng kín cửa và không được ló mặt ra ngoài cho tới khi chú rể bước vào, tặng hoa cưới và đón cô dâu ra chào họ hàng. Theo nhiều gia đình, nếu cô dâu xuất hiện sớm để gia đình nhà trai thấy mặt trước chú rể, cô dâu sẽ mất duyên và không còn được coi trọng sau đám cưới.

5. Kiêng mẹ chồng đi đón con dâu

Theo phong tục cưới miền Bắc, mẹ chồng không được góp mặt trong lễ đón dâu. Trước đó, mẹ chú rể chỉ được cùng một người họ hàng thân cận nhất tới nhà cô dâu, làm lễ xin dâu. Sau đó khi đoàn nhà trai tới đón dâu, mẹ chồng phải tránh mặt không được đi cùng. Người ta cho rằng để sau này mối quan hệ mẹ chồng con dâu không bị mâu thuẫn thì tốt nhất mẹ chồng không nên đi đón nàng dâu .

Ngoài ra, khi chú rể dẫn cô dâu về nhà, mẹ chú rể cũng không nên đứng trước cửa đón dâu. Khi con dâu làm lễ gia tiên nhà chồng thì mẹ chồng mới được xuất hiện. Điều kiêng kỵ này cũng nhằm để tránh đi những xung khắc mẹ chồng nàng dâu sau này.

- - - - - - - -
Xem thêm: